Ciekawe techniki plastyczne
Ciekawe techniki plastyczne stosowane w pracy z dziećmi z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym i znacznym.
Każda technika plastyczna posiada specyficzne właściwości i wymaga od dziecka odpowiednich umiejętności oraz sposobu postepowania przez ucznia
i nauczyciela. Stosowanie różnorodnych technik w pracy z uczniami
z niepełnosprawnościami przyczynia się do wzrostu zainteresowania się sztuką, pobudza ekspresję twórczą i wyzwala chęć samodzielnego działania. Twórczość zajmuje bardzo ważne miejsce w rozwoju dziecka. Aby chciało ono tworzyć, a tym samym rozwijać swoje zdolności, nauczyciel musi stosować różnorodne techniki plastyczne w celu zapewnienia mnogości bodźców. Tylko ciekawe dla ucznia zajęcia spowodują to, że będzie on w nich uczestniczył w pełni aktywnie. Ważne aby efekt końcowy umożliwił uczniowi poczucie sukcesu, należy tak dobrać technikę do możliwości ucznia, aby jego „dzieło” było ładne, po prostu mu się podobało. Nie wynik końcowy „dzieła” jest jednak najważniejszy. Sam akt tworzenia, zabawa kolorami, reakcja dziecka na widok zlewania się kolorów, zaspokojenie ciekawości, łączenie barw kontrastowych są najważniejszymi elementami ekspresji plastycznej.
Zajęcia plastyczne to bardzo skuteczny sposób na pracę z grupą. Działanie przez sztukę jest ważnym elementem procesu rewalidacyjnego. Sprzyja ogólnemu rozwojowi dzieci niepełnosprawnych intelektualnie, ich integracji, łagodzeniu napięcia u jednostek nadpobudliwych i pobudzaniu do działania dzieci apatycznych. Pozwala również dostarczyć im środków ułatwiających poznanie, uporządkowanie, wyrażenie i zrozumienie własnych emocji oraz „upostaciowienie” dominującego nastroju.
W tym opracowaniu zaprezentuję kilka technik plastycznych, których zastosowanie w pracy z uczeniem zdrowym oraz z niepełnosprawnością jest dość łatwe. Są to techniki, których niewątpliwą zaletą jest też to, iż nie wymagają dużych nakładów finansowych. Poniżej krótki opis oraz wykaz potrzebnych materiałów.
Kolaż
Kolaż jest techniką polegająca na komponowaniu obrazów z różnorodnych materiałów i tworzyw naklejanych na papierze. Niektóre fragmenty kolażu można dorysować lub domalować farbą. Bardzo ciekawym pomysłem jest wykorzystanie do tworzenia kolażu zdjęć uczniów w różnych pozach z zależności od tematu pracy. Wydruk zdjęcia wycinamy i umieszczamy go w kompozycji. Wówczas uczniowie mają większe poczucie sprawczości w powstałej pracy, wręcz „czują się jej częścią”. Poniżej zdjęcie do wyróżnionej pracy konkursowej w ramach VIII edycji projektu ArtStacja przystanek najmłodszej sztuki, pt "Uczestniczę w kulturze: tworzę, oglądam, słucham…" na zdjęciu dzieci między innymi twórca pracy. Potrzebne materiały: brystol, klej wikol lub silkonowy na gorąco, ścinki materiałów, gałązki, wycinki z gazet, odpowiednio wystylizowane wydruki zdjęć uczniów, farby, kredki, flamastry.
Wydrapywanka w podkładzie świecowym
Zamalowujemy kartkę z bloku technicznego kredkami świecowymi w różnych kolorach (malujemy pasy lub kolorowe plamy). Istotne jest aby warstwa woskowa była dość gruba. Następnie pokrywamy cały rysunek czarnym kolorem np.: jej farbą plakatową z domieszką kilku kropli płynu do naczyń lub tuszem . Technika podobna to wydrapywanka w plastelinie. Potrzebne materiały: blok techniczny, kredki świecowe, czarna plakatówka lub tusz kreślarski, pędzel, wykałaczki i inne patyczki.
Piankoryt
Piankoryt to technika graficzna należąca do wypukłodruku. Oznacza to, że część wypukła jest jednocześnie częścią drukującą. Jest to jedna z najprostszych technik, które możemy wykonać we własnym zakresie, wykorzystując stosunkowo proste materiały. W tym przypadku użyto podkładu pod panele podłogowe. Za pomocą długopisu rysujemy w piance swój obrazek, lub przenosimy wybrany wzór z wydruku ksero. Tak przygotowaną „matrycę” zamalowujemy farbą plakatową w wybranym kolorze i następnie szybkim ruchem przykładamy do niej kartkę papieru. Dla równego rozłożenia farby możemy przejechać po papierze linijką. Odrywany naszą pracę od matrycy i już mamy gotowy „wydruk”. Z tej samej matrycy można zrobić wiele odbitek w tym samym lub innych kolorach. Należy jednak uważać podczas przenoszenia pianki, gdyż jest bardzo krucha i łatwo może ulec zniszczeniu – połamać się. Potrzebne materiały: podkład pod panele, długopis, farby plakatowe, pędzel, linijka, blok rysunkowy.
Kropkowanie za pomocą patyczków kosmetycznych
Szkicujemy zarys obrazka na białej kartce. Następnie nakładamy kropki na wzór, patyczki higieniczne moczymy w farbie. Nie mieszamy kolorów, staramy się zachować niewielkie odstępy między kropeczkami. Najpierw nakładamy kropki głównego koloru, a potem dodajemy kropki barw jaśniejszych i ciemniejszych, aby powstały jasne i ciemne partie obrazka. Dobrze też jest wykonturować elementy obrazka za pomocą czarnego flamastra. Potrzebne materiały: blok rysunkowy, patyczki higieniczne , farby plakatowe, flamastry.
Monotypia tuszem kreślarskim odbijanie na papierze kredowym.
Technika polegająca na odbijaniu przypadkowo wylanych i zmieszanych na płytce ceramicznej lub tafli szkła plam barwnych z tuszu kreślarskiego. Do powyższej techniki używamy papieru kredowego. Istotny jest sposób odrywania kartki od płytki. Daje to możliwość rozciągania utworzonego wzoru. Po wysuszeniu powstałej pracy w klasie z uczniami na zasadzie „burzy mózgów” odgadujemy co przedstawia dana praca, co widać na obrazku. Jeśli powstała praca jest mało wyraźna, to można pomóc w wyborze tematu poprzez wytarcie gumką do mazania odpowiedniego kształtu np.: kwiat, łódź, drzewo itp. Po ustaleniu, co przedstawia nasze dzieło, obrysowujemy czarnym markerem kontur tego co nasz obrazek przedstawia. Potrzebne materiały: kolorowe tusze kreślarskie, papier biały kredowy, płytka ceramiczna, gumka do mazania, czarny marker.
Prace powstały pod kierunkiem p. Joanny Poźniak